Blüthner Revisie Deel 1
Het instrument
Door een vaste klant die gretig vleugels inkoopt, door ons laat reviseren en weer verkoopt stond er ineens een Blüthner in de werkplaats. Deze was op afstand gekocht samen met een Feurich concert vleugel. De Feurich vond snel een weg naar een nieuwe klant en de Blüthner bleef staan. Ergens wel begrijpelijk; De zangbodem zag eruit als een schutting, het mechaniek was nog in originele staat en flink bespeeld De toon die eruit kwam was vergelijkbaar met een slecht onderhouden tafelpiano.
Iedere piano technicus komt in zijn loopbaan een aantal vleugels of piano’s tegen waar hij van te voren weet dat het niet rendabel is om aan te pakken. Er zijn veel instrumenten in ons vak waarbij de kosten van een revisie niet opwegen tegen de opbrengst bij verkoop. Toch wordt er aan begonnen. Omdat het geluid zo mooi is, of vanwege het in stand willen houden van historische instrumenten. De redenen lopen uiteen.
Dit was zo’n vleugel. Hij zag er niet uit, speelde slecht en klonk nergens naar. Toch is het een Blüthner van 2 meter 15 uit 1901 met een patentmechaniek. Over dit mechaniek in een later deel meer.
Het zou toch fantastisch zijn als ik hem op zo’n manier reviseer dat over 100 jaar weer en technicus zegt: “Deze vleugel is de moeite waard om nog een keer op te knappen!”. Met dat idee heb ik de stoute schoenen aangetrokken en ben ik begonnen met dit project.
Insteek:
Compromisloos reviseren, optimaliseren en de vleugel in een staat brengen waarin Blüthner het bedoeld heeft.
De zangbodem
De zangbodem was aan zijn einde. Hier zat geen mooi geluid meer in. Uit ervaring is gebleken dat het repareren van een zangbodem weinig verbetering geeft aan het geluid, maar slechts een cosmetische reparatie is. Er zijn een aantal fabrieken die gespecialiseerd zijn in het vervaardigen van zangbodems. Ciresa heeft mijn voorkeur. Hier heb ik meerdere malen zangbodems van geïnstalleerd en zijn mij nooit tegengevallen. Zij maken zangbodems voor fabrieken als Bechstein, Sauter, Fazioli, Forster en natuurlijk Blüthner zelf.
Nadat het frame verwijderd is worden alle hoogtes opgenomen. Met projecten als deze kan je beter teveel documenteren dan te weinig.
Vervolgens maak ik mallen waar ik uit kan opmaken wat de posities zijn van de kammen. Zo kan ik ze op de nieuwe zangbodem op exact dezelfde plaats terug plaatsen.
De kammen worden uit de zangbodem gezaagd en een mal van de zangbodem wordt gemaakt. De diktes van de zangbodem worden exact opgemeten alsmede de ribben en de plaatsing daarvan. Vervolgens wordt de mal en meetgegevens opgestuurd naar Ciresa en een aantal weken later heb ik de zangbodem binnen. Precies nagemaakt zoals de zangbodem ooit was.
Nadat de bodem verwijdert is krijgen de rasbalken weer een nieuwe laag lak. Nu kan je er namelijk bij.
De bodem wordt pas gemaakt en de kammen worden gepositioneerd en gelijmd.
De onderkant van de zangbodem wordt meerdere malen gelakt omdat je er na het in lijmen niet meer makkelijk bij kan. De vlakken waar de lijmverbinding komt blijven ongelakt. Vervolgens wordt de zangbodem gelijmd. Dit heb ik samen met een aantal collega’s gedaan in verband met de “open tijd” van de lijm. Alles moet binnen +/- 10 minuten in de lijmklemmen staan. Dat is met deze hoeveelheden onmogelijk zelf te doen.
Na het lijmen van de zangbodem worden alle randjes rondom aan de onderkant afgeplakt en volgegoten met epoxy. Op deze manier sluit je de zangbodem op. Als de zangbodem nu gaat werken door veranderingen in luchtvochtigheid zal deze alleen op en neer kunnen bewegen. Als hij niet opgesloten zou zitten in de kuip gaat hij horizontaal bewegen en zal deze kunnen loslaten bij de lijmverbindingen.
Vervolgens heeft de vleugel een bezoekje gebracht bij de pianospuiter en heeft daar een nieuwe polyester jasje gekregen.
In deel 2 ga ik verder met het gietijzeren frame en het vervangen van het stemblok.
