Bechstein mechaniek revisie

Het mechaniek is de motor van de vleugel. Het is een samenwerking van toetsen, onderhamers, bovenhamers, hamerkoppen en vangers. Samen hebben deze onderdelen de grootste invloed op de speelaard.  De combinatie met het akoestische gedeelte van de vleugel maakt de toon van de vleugel. Doordat al deze onderdelen bewegen zijn ze ook onderhevig aan slijtage. De slijtage hangt af van het gebruik. Er zijn vleugel mechanieken die weinig bespeeld worden en pas na 50/60 jaar toe zijn aan nieuwe onderdelen, maar er zijn ook vleugels die iedere 5 jaar toe zijn aan nieuwe onderdelen. Denk aan conservatoria of instrumenten voor de verhuur.

Onderdelen vervangen of restaureren?

Op het moment dat het vleugelmechaniek onderhoud nodig heeft. Wordt er een afweging gemaakt welke onderdelen vervangen kunnen worden. Die afwegingen hebben te maken met het soort gebruik, de verwachting en de portemonnee van de klant.

In het verleden werden vaak alleen de hamerkoppen vervangen. Onderdelen zoals stelen en onderhamers werden gerestaureerd. De overwegingen hadden toentertijd vooral te maken met het feit dat de arbeidsuren lager lagen dan nieuw materiaal, maar ook vanwege tekortkomingen in mechaniek kennis. De nieuwe onderdelen hadden niet altijd dezelfde dimensies en met kleine verschillen kunnen mechaniek compleet onspeelbaar worden gemaakt. Veiliger was het dus om zoveel mogelijk de originele onderdelen te behouden. Dat dit veiliger was bleek in veel gevallen een verkeerde aanname. Door verschillen in hamerkop gewichten bleken de originele onderdelen niet meer in balans te zijn en was de speelaard vaak alsnog een teleurstelling.

Tegenwoordig is alle kennis voorhanden om mechanieken te berekenen en opnieuw op te kunnen bouwen. Daardoor is het nu juist veiliger om een mechaniek opnieuw op te bouwen dan oude onderdelen te behouden. Ook zijn de arbeidsuren inmiddels hoger dan nieuwe onderdelen en is daardoor het restaureren van hamerstelen of onderhamers inmiddels een niche geworden.

Het Bechstein mechaniek

Eens in de zoveel tijd kom je echt een oudje tegen. Dat zijn mechanieken waar al meer dan 100 jaar niks vervangen is. Ook met weinig spelen kan je er dan vanuit gaan dat alles versleten is. Alle bewegende onderdelen zijn van hout dit materiaal verliest door de jaren heen flexibiliteit en kracht. In dit soort gevallen is een complete revisie de enige optie.

Het mechaniek in het volgende filmpje is zo’n mechaniek. Ik heb de hamerkoppen, stelen, onderhamers en vangers vervangen en ook de toetsen opnieuw voorzien van vilt. Vervolgens heb ik de geometrie in orde gemaakt en het mechaniek uitgebalanceerd. Alle onderdelen zijn hiermee tot op de milligram gekalibreerd en overbrengingen kloppend gemaakt.

Veel kijkplezier en volg gerust mijn youtube account voor meer pianotechniek!